Odpowiednie przechowywanie surowców chemicznych o wysokim stopniu czystości, takich jak glikol propylenowy 99,5% oraz gliceryna farmaceutyczna, warunkuje ich trwałość, jakość oraz bezpieczeństwo stosowania. Choć obie substancje cechują się stabilnością fizykochemiczną, ich ekspozycja na niewłaściwe warunki środowiskowe może prowadzić do zmiany parametrów użytkowych, skażenia mikrobiologicznego lub degradacji. Z tego względu sposób ich magazynowania powinien być zgodny z zaleceniami producenta, a także spełniać podstawowe wymogi bezpieczeństwa, zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w działalności profesjonalnej. W niniejszym artykule wyjaśnimy, jak przechowywać glicerynę i glikol.
Parametry przechowywania glikolu i gliceryny – wymagania fizykochemiczne
Glikol propylenowy wykazuje dużą stabilność termiczną i chemiczną. Charakteryzuje się niską lepkością, brakiem zapachu oraz wysoką czystością mikrobiologiczną. Temperatura zamarzania glikolu wynosi ok. -59°C, co oznacza, że w warunkach magazynowych spotykanych w Polsce nie występuje ryzyko krystalizacji. Warto jednak zaznaczyć, że skrajne wychłodzenie może wpływać na gęstość i lepkość cieczy, co utrudnia precyzyjne dozowanie, szczególnie w automatycznych liniach produkcyjnych.
Gliceryna, jako alkohol trójwodorotlenowy, charakteryzuje się wysoką higroskopijnością – intensywnie wchłania wodę z otoczenia, co znacząco wpływa na jej właściwości fizyczne, zwłaszcza temperaturę zamarzania i gęstość. Czysta gliceryna (≥99,5%) zamarza w temperaturze około +17,8°C, tworząc gęstą, szklistą masę. Jednak w praktyce, w produktach kosmetycznych czy farmaceutycznych, gliceryna bardzo rzadko występuje w izolowanej postaci – zazwyczaj tworzy roztwory wodne lub mieszaniny z innymi substancjami aktywnymi. Obecność wody znacząco obniża punkt zamarzania całej mieszaniny. Przykładowo, mieszanina 70% gliceryny z wodą zamarza dopiero przy ok. -46°C. Dlatego właśnie gotowe kosmetyki na bazie gliceryny nie zamarzają w warunkach pokojowych ani nawet przy umiarkowanych mrozach.
W przypadku domowego magazynowania czystej gliceryny, wystawienie jej na temperatury poniżej +10°C może prowadzić do wzrostu lepkości i częściowego skrzepnięcia, co jest zjawiskiem odwracalnym po powrocie do temperatury pokojowej.
Ochrona przed światłem, wilgocią i czynnikami zewnętrznymi
Warunki magazynowania substancji higroskopijnych i stabilnych chemicznie, takich jak gliceryna farmaceutyczna oraz glikol propylenowy, powinny eliminować wpływ czynników środowiskowych, które mogą zaburzyć ich strukturę i czystość. Oba związki należy przechowywać wyłącznie w pojemnikach wykonanych z materiałów chemicznie obojętnych – rekomendowane są butelki i kanistry z polietylenu HDPE lub tworzywa PET z filtrem UV. Zdecydowanie nie zaleca się przechowywania ich w przezroczystych opakowaniach narażonych na działanie światła słonecznego, które może indukować degradację związków organicznych oraz stwarzać warunki sprzyjające kolonizacji przez drobnoustroje, szczególnie przy podwyższonej wilgotności.
Czy gliceryna jest szkodliwa? W swojej farmaceutycznej formie – nie. Jednak jej właściwości mogą ulec pogorszeniu, jeśli będzie przechowywana w sposób nieprawidłowy. Gliceryna wykazuje silne zdolności higroskopijne, co oznacza, że absorbuje wilgoć z powietrza. Taka absorpcja prowadzi do zmiany stężenia gliceryny oraz może zmniejszyć jej skuteczność jako składnika konserwującego i nawilżającego. Dlatego opakowania muszą być szczelnie zamykane po każdym użyciu, a ich zawartość chroniona przed dostępem powietrza.
Glikol propylenowy jest bardziej odporny na działanie wilgoci i powietrza, jednak również powinien być przechowywany w hermetycznych naczyniach. Dodatkowo, każde opakowanie powinno być czytelnie oznaczone – z nazwą substancji, datą otwarcia i planowanego zużycia, co pozwala zachować kontrolę nad stabilnością fizykochemiczną surowca. Przestrzeganie tych zasad jest niezbędne, jeśli surowiec ma zachować swoje właściwości przez cały okres przydatności.
Jak przechowywać glikol propylenowy i glicerynę w warunkach domowych?
Dla osób wykorzystujących glikol i glicerynę w niewielkich ilościach, np. do wyrobu kosmetyków DIY, płynów do baniek mydlanych, czy projektów edukacyjnych – rekomendowane pojemności to 100 ml, 250 ml lub 1 litr. Takie objętości są łatwe w magazynowaniu i ograniczają ryzyko długotrwałego narażenia substancji na niekorzystne warunki środowiskowe.
Biorąc pod uwagę, jakie właściwości ma gliceryna farmaceutyczna, przechowywanie w warunkach domowych wymaga zachowania szczególnej ostrożności. Najlepszym miejscem do jej przechowywania są szafki zamykane, z dala od źródeł ciepła – kaloryferów, piecyków. Szczególnie ważne jest zabezpieczenie dostępu dzieci i zwierząt domowych.
Przechowywanie hurtowe – magazynowanie w przedsiębiorstwach
W warunkach profesjonalnych rekomendowaną formą magazynowania glikolu i gliceryny są kanistry o pojemności 5 litrów. Taka objętość umożliwia zarządzanie surowcem bez ryzyka długiego przechowywania otwartego opakowania. Zgodnie z obowiązującym prawem, takie substancje powinny posiadać aktualną kartę charakterystyki (SDS) oraz być przechowywane zgodnie z systemami HACCP i GMP, jeśli są wykorzystywane w produkcji spożywczej lub kosmetycznej. W przypadku produktów takich jak gliceryna, bezpieczeństwo użytkowania w zakładzie zależy od prawidłowego oznakowania opakowań, ich szczelności oraz warunków składowania zgodnych z wytycznymi producenta. Analogicznie glikol propylenowy, właściwości którego obejmują stabilność chemiczną i dobrą rozpuszczalność substancji aktywnych, również wymaga przechowywania w miejscach suchych, przewiewnych i z ograniczonym dostępem światła.
Zainteresowanych zakupem certyfikowanych surowców zachęcamy do odwiedzenia strony glikol-gliceryna.pl, gdzie dostępne są produkty o jakości farmaceutycznej.
